Savez inovatora Republike Srpske

U Privrednoj komori Republike Srpske, 29. januara 2013. godine promovisan je Zbornik radova naučno-stručnog skupa "Tehnološke inovacije-generator privrednog razvoja".

Inovacija kao generator privrednog razvoja može povećati konkurentost domaće privrede, jer je prošlo vrijeme kada je konkurentnost predstavljala jeftina radna snaga, izjavio je direktor sektora granskih udruženja u Privrednoj komori Republike Srpske Pero Ćorić. On je, prilikom predstavljanja zbornika radova sa naučnog skupa "Tehnološke inovacije-generator privrednog razvoja", rekao da se održavanjem tog skupa, pa promocijom zbornika radova, nastoji animirati naučna zajednica i privredni subjekti da konkurentnost povećaju korištenjem i primjenom inovacija.







ORIGINALNI NAUČNI RADOVI

• INOVATIVNO KORIŠĆENjE RESURSA U FUNKCIJI INTEGRALNOG RAZVOJA AGRARNOG SEKTORA U REPUBLICI SRPSKOJ
  Nikola Vukmirović i Boro Damjanović
• POBOLjŠANjE OKRUŽENjA I JAVNE SVIJESTI ZA INOVACIJE U JUGOISTOČNO-EVROPSKOM PREHRAMBENOM SEKTORU KROZ TRANSNACIONALNU SARADNjU 27
  Katarina Bošnjaković, Radoslav Grujić, Slobodanka Krulj, Vesna Milić, Tatjana Pandurević
• TRANSFER ZNANjA I TEHNOLOGIJA U FUNKCIJI PRIVREDNOG RAZVOJA 39
  Danica Mićanović
• UPRAVLjANjE RESURSIMA U EKSPLOATACIJI MOTORNIH VOZILA 47
  Biljana Vranješ, Milan Đudurović, Slobodan Vidović

PRETHODNA SAOPŠTENjA

• EKOLOGIJAINOVATIVNI MODEL EKONOMSKOG RASTA
  Lazar Ožegović
• NOVA INDUSTRIJSKA POLITIKA ZASNOVANA NA INTELEKTUALNOM KAPITALU – SLUČAJ REPUBLIKE SRPSKE
  Stevo Pucar
• UTICAJ ODRŽIVOG RAZVOJA NA USPJEŠNOST POSLOVANjA PREDUZEĆA U REPUBLICI SRPSKOJ
  Siniša Rakita i Igor Todorović
• ULOGA DIZAJNA I GRAFIČKOG INŽENjERSTVA U SAVREMENOM POSLOVANjU
  Valentina Vukmirović, Sandra Radulj

PREGLEDNI RADOVI

• ALTMANOVA FORMULA U FUNKCIJI PRAVOVREMENOG PREPOZNAVANjA POTREBE ZA ORGANIZACIONE PROMJENE U PROIZVODNIM PREDUZEĆIMA
  Mihajlo Travar, Mirjana Stojanović
• VISOKOŠKOLSKE BIBLIOTEKE U VREMENU TEHNOLOŠKIH INOVACIJA
  Jelena Lazarević
• DOPRINOS MEĐUNARODNE SARADNjE RAZVOJU INOVATIVNIH AKTIVNOSTI NA UNIVERZITETU
  Slobodanka Krulj
• EDUKATIVNI INTERFEJS OKTOPOD STUDIO: UPRAVLjANjE NISKONAPONSKIM MEHATRONIČKIM UREĐAJIMA POMOĆU MOBILNOG TELEFONA
  Robert Kovač, Branislav Tejić, Srđan Tegeltija, Gordana Ostojić, Stevan Stankovski
• EKOLOGIJA, GLOBALNI PROBLEM ČOVEČANSTVA U 21. VEKU
  Ratko Kovačević, Anita Gorgi ,Nataša Ivanković
• INOVIRANjE STUDIJSKIH PROGRAMA NA UNIVERZITETU U ISTOČNOM SARAJEVU - ODGOVOR NA ZAHTJEVE TRŽIŠTA RADA
  Nedeljka Elez, Radoslav Grujić, Mitar Novaković, Slobodanka Krulj, Jelena Lazarević
• MOTIVISANOST RADNIKA VEŠTINA USPEŠNOG MENADžERA
  Dražen Jovanović, Miloš Sikiraš
• PROUČAVANjE RASPODJELE BOJA GALAKSIJA NA VELIKOM UZORKU AKTIVNIH GALAKTIČKIH JEZGARA
  Andreana Kovačević i Jelena Kovačević
• REGIONALNI ASPEKT DRŽAVNE POMOĆI U FUNKCIJI KONKURENCIJE I PRIVREDNOG NAPRETKA
  Mladen Rebić, Nemanja Šarenac

• ZNAČAJ ULAGANjA U ISTRAŽIVANjE I RAZVOJ ZA JAČANjE KONKURENTSKE PREDNOSTI
  Valentina Duvnjak, Dejana Delević
• ZNAČAJ UPOTREBE ALTERNATIVNIH POGONSKIH GORIVA
  Miloš Stanković
• INFORMATIČKE TEHNOLOGIJE U PREDMETU TIO
  Miloš Soro
• MOĆ INFORMACIJA U SISTEMU TRŽIŠNOG PRIVREĐIVANjA U REPUBLICI SRPSKOJ
  Ana Vuković
• PROJEKAT RS-12
  Zdravko Špirić, Zoran Ilić
• PROBLEMI I REŠENjA U POZICIONIRANjU MOBILNIH ROBOTA: ODOMETRIJA I UPRAVLjANjE
  Robert Kovač, Branislav Tejić, Srđan Tegeltija, Gordana Ostojić, Stevan Stankovski
• RAZVOJ I PRIMENA ELEKTRONSKOG UČENjA- OBRAZOVANjE
  Vladimir Šipovac
• TEHNIČKO OBRAZOVANjE KAO MOGUĆNOST RAZVOJA KREATIVNOSTI
  Slobodan Popov
• UNAPREĐENjE I INOVATIVNA RJEŠENjA U USPOSTAVI 6 POLjOPRIVREDNIH REGIONALNIH CENTARA REPUBLIKE SRPSKE
  Fuad Turalić, Mile Dardić, Vojislav Trkulja, Vlado Cvijić, Mirela Zrnić
• FUNKCIJA LIDERA U ZDRAVSTVENOJ I FARMACEUTSKOJ ORGANIZACIJI
  Dražen Jovanović

• MODULARNA RADNA ĆELIJA CW3 ZA KLONIRANjE / PROIZVODNjU NAMOTAJA VELIKIH TRANSFORMATORA
  Željko Petrić
• OPTIČKO ISPITIVANjE IZDUVNIH GASOVA KOD SUS MOTORA
  Miloš Stanković
• OPTOTRANZISTORI
  Miloš Stanković, Mitar Boroja
• OZONOGENERATOR
  Mitar Boroja
• OPTOREGULATOR
  Mitar Boroja
• PRIMENA SOFTVERA U NASTAVI TEHNIČKOG OBRAZOVANjA
  Nikola Čudić
• PRIMENA INFORMATIČKE TEHNOLOGIJE U OBRAZOVANjU
  Slobodan Ivković
• SIGURNOST ŠKOLA I OBDANIŠTA NA MOGUĆE POTRESE ZEMLjOTRESA
  Zoran Petrašković, Jasminka Petrašković-Džuklevski
• TRADICIONALNI NAČINI GRAĐENjA KUĆA U OPŠTINI KRUPA NA UNI
  Dragana Štrbac

PREDGOVOR

U organizaciji Privredne komore RS i Saveza inovatora RS održan je 12. novembra 2012. godine u Banjoj Luci naučno-stručni skup "Tehnološke inovacije generator privrednog razvoja". Skup je održan pod pokroviteljstvom Ministarstva nauke i tehnologije RS i Ministarstva civilnih poslova BiH.

Skupu je prisustvovalo ukupno 54 učesnika i gostiju. Od prijavljenih 39, autori su prezentovali 23 naučno-stručna rada. U Zborniku je predstavljeno 36 radova od 68 autora, a ostali radovi nisu bili u potrebnoj radnoj formi pripremljeni za Zbornik.

Zbornik ima naučno-stručni karakter, a radovi su kategorisani po sljedećem:
1. Naučni radovi : 17
1.1. Originalni: 4
1.2. Prethodna saopštenja: 4
1.3. Pregledni radovi: 9
2. Stručni radovi: 10
3. Prilozi: 9

Radovi su izloženi prema kategorizaciji i abecednom redu.

Prikazani radovi su najnovija saznanja i rješenja iz oblasti: primjene tehnoloških inovacija (mašinstvo, elektronika, informatika, poljoprivreda, građevinarstvo i dr. ), ekonomije, ekologije, obrazovanja i dr.

Zbornik sadrži veoma koristan materijal, neophodan za obogaćivanje saznanja iz problematike stvaranja, primjene i korišćenja tehnoloških inovacija, te njihovog uticaja na privredni i društveni razvoj.

Skup je, prigodnom besjedom otvorio predstavnk Ministarstva nauke i tehnologije Čedomir Oljača, dipl. inž. Skupu su se obratili pozdravnim govorima: Dr Danica Mićanović, predstavnik Privredne komore Srbije, Prof. Dr Slobodan Popov CNTI, Novi Sad, a u ime organizatora Pero Ćorić, dipl. inž.

Radovi predstavljeni u Zborniku su recenzisani i redakcijski uređeni, ali, za iznesene podatke, njihovu originalnost i vjerodostojnost, odgovornost snose autori.





UVOD

Svi oblici inovacija, a posebno tehnološke inovacije su postale nesporno generator privrednog i društvenog razvoja. U analizama međunarodnih finansijskih i razvojnih institucija (Svjetska banka, Evropska banka za obnovu i razvoj, MMF, UNDP i druge) zemlje se dijele prema stepenu razvijenosti u tri kategorije: a) nerazvijene zemlje koje se u svom razvoju pretežno oslanjaju na eksploataciju prirodnih resursa; b) zemlje u razvoju koje se sve pretežno oslanjaju na industrijsku preradu resursa i v) razvijene zemlje čiji se razvoj zasniva na primjeni inovacija zasnovanih na znanju i novim tehnologijama.

BiH još uvijek spada u prvu grupu - zemalja čija se privreda zasniva na eksploataciji prirodnih resursa. Sasvim je jasno da BiH neće moći izaći iz nerazvijenosti i siromaštva ukoliko se u svom razvoju ne osloni na inovacije i počne da ih sistematično primjenjuje u svim društvenim i privrednim oblastima. Međutim, još uvijk smo daleko od takve prakse. Često se uloga inovatora i inovacija u društvenom i privrednom razvoju neopravdano potcjenjuju. Još uvijek se pogrešno tj. preusko tumači i sam pojam inovacija. Naime savremene inovacije nisu samo tenološke i ne primjenjuju se samo u industriji. One imaju daleko širi značaj koji precizno definiše savremena literatura. Savremena nauka inovacije definiše kao specifično oruđe preduzetnika, sredstvo pomoću kojeg oni koriste promjenu kao mogućnost za izvršenje različitih društveno korisnih aktivnosti. Naučna analiza inovacija i efekata njihove primjene predstavlja novu naučnu disciplinu koju treba stalno učiti i primjenjivati. Konkretnije rečeno inovacija predstavlja radnju koja obrađuje resurse novim kapacitetima za stvaranje bogatstva.Na taj način inovacija, ustvari kreira resurs. Zato jedan od najplodnijih savremenih teoretičara i praktičara inovacija i preduzetništva-Piter Druker „ ne postoji takva stvar u svijetu kao što je resurs. Sve dok čovjek ne pronađe upotrebnu vrijednost nečega u prirodi i to nešto ne obdari ekonomskom vrijednošću to nije resurs“.

Međutim, ne treba zaboraviti da tehnološke inovacije imaju prioritetno mjesto i predstavljaju „sine qua non“ (uslov bez koga se ne može) u modernom privrednom i društvenom razvoju. Tehnološke inovacije su generator razvoja,ali zahtjevaju i posebne institucionalne i infrastrukturne uslove jer se značajniji dobici u pogledu konkurentnosti ostvaruju unapređenjem institucija, zatim izgradnjom infrastrukture, smanjenjem makroekonomske nestabilnosti , poboljšanjem ljudskog kapitala i drugo.

Inovacija je posebno važna za ekonomije gdje postoji kritički nivo znanja i time mogućnost integrisanja i prilagođavanje egzogenih tehnologija u procesu proizvodnje robe i usluga, čime se poboljšava njihova produktivnost usvajanjem postojećih tehnologija. Da bi se iskoristila odnosna inovativnost, potrebno je da se u zemljama koje žele ubrzani razvoj radi na na inoviranju industrijskog dizajna, kvaliteta proizvoda, servisu i drugim komponentama konkurentnosti proizvoda i usluga.

Potrebno je pripremiti okruženje koje je pogodno za inovativne aktivnosti uz podršku javnog i privatnog sektora u privredi,nauci,obrazovanju i grugom. Konkretno, to znači dovoljno ulaganja u istraživanje i razvoj, posebno u sektoru visokih tehnologija. Time se podrazumjevaju prisustvo visokog kvaliteta naučno-istraživačkih institucija, velika saradnja u istraživanju između univerziteta i industrije, kao i zaštita intelektualne svojine.

U ovo vrijeme krize izuzetno je važno da se shvati uloga inovativativnih znanja i da se zemlja odupre pritiscima da se štedi na ulaganjima u nauku i obrazovanje.Smanjenje sredstava za nauku i obrazovanje je kontraproduktivno,posebno u vrijeme krize kada nauka i nova znanja mogu najviše doprinijeti izlasku iz krize i siromaštva.Nadamo se da će takvoj pozitivnoj promjeni društvene svijesti i političke volje doprinijeti i radovi u ovom Zborniku.